اهالی گرجی تبار ایران

زمانی که گرجی ها در زمان صفویه وارد ایران شدند بدلیل لیاقت ذاتی و صداقت و شایستگی به سرعت پله‌های ترقی را پیمودند. بسیاری از آنها به بالاترین مقامات کشوری و لشکری دست یافتند که در منابع به لیست طویلی از امرا و حکام گرجی در عصر صفوی برمی‌خوریم.

از معروفترین امرا و حکام گرجی دوران صفویه که مصدر خدمات ارزشمندی برای ایران گردیدند می‌‌توان به ۱ – الله وردی خان اوند ایلادزه سازنه پل الله وردی خان مشهور به سی وسه پل و اولین سپهسالار شاه عباس و حاکم تمامی فارس ۲ – امام قلی خان پسر الله وردی خان فاتح هرمز و اخراج کنندة پرتغالیان و حاکم فارس اشاره کرد.

در زیر به تعدادی از چهره های معروف و کارهایی که برای ایران انجام دادند اشنا میشویم.

 

1.الله وردی خان اوند ایلادزه

الله وردی خان اوند ایلادزه سردار و فرماندار نامی شاه عباس یکم صفوی وی از اهالی گرجی الاصل و از غلامان شاه عباس بود که به اسلام گرویده بود و در دستگاه صفوی خدمت میکرد.او همچنین پدر امامقلی مشهور نیز هست.

 الله وردی خان اقدامات نظامی و فرهنگی و عمرانی فراوانی جهت اعتلای دولت صفوی انجام داد بی شک میتوان گفت خدکاتی که این گرجی در دولت صفوی انجام داد هیچ امیر دیگری در دوران صفوی انجام نداده است.با رشادت وی لار-بحرین و گمبرون فتح شد و در لشکرکشی های شاه عباس علیه عثمانی ها وی دست راست شاه صفوی بود.

پل زیبای سی و سه پل و مدرسه خان از اقدامتی است که به دستور و هزینه وی ساخته شده است.

 

شاه عباس الله وردی خان را از همه سرداران و فرماندهان ایرانی خود عزیزتر و محترم تر و او را با نام پدر خطاب میکرد.هیچ یک از سرداران با مقام و رتبه او برابری نمیکرد او با سی هزار سوار مجهز و جنگ ازموده که در اختبار داشت بر تمام ولایات جنوبی ایران و سواحل و جزایر خلیج فارس حکمران بود.

 الله وردی خان بعد از یک عمر خدمت به ایران در روز دوشنبه 14 ربیع الثانی سال 1022 در گذشت وی را در مقبره ای که به دستور خودش ساخته شده بود در مشهد به خاک سپردند.

شاه با تمام عمرا واعیان در تشییع جنازه وی شرکت کردند .بعد از مرگ وی شاه عباس امامقلی خان پسرش را جانشین وی نمود.

2.امامقلی خان اوند ایلادزه

امامقلی خان از حاکمان و سردارن جنگی زمان شاه عباس بود.او پسر الله وردی خان و فرماندار ایالت های فارس و بوشهر و بحرین بود.امامقلی خان در نهایت بدست شاه صفی کشته شد.

وی در قلمرو حکومت خود تسلط کامل یافت و به فرمان شاه عباس جزایر قشم و هرمز را از پرتغالی ها گرفت و از مغرب تا حدود بصره پیش رفت.

او همیشه از 25 تا 30 هزار سوار زبده مجهز جنگاور در اختیار داشت و با اینکه حاکم مطلق فارس بود و مانند پادشاهی مستقل حکومت میکرد هیچ گاه سر از اطاعت از شاه عباس نپیچید و همیشه برای اجرای دستورات او آماده بود.

بعد از مرگ شاه عباس رشک و کینه شاه صفی و مادرش نسبت به او افزایش یافت و در نقشه ای وی و 3 پسرش را کشتند.بعد از ان نایب الحکومه فارس دستور داد تمام فرزندان او را بلا درنگ بکشند تا دیگر از این مرد نسلی باقی نماند.

در باب او نوشته اند وی مردی شجاع و بخشنده و مردم مدار طرفدار اهل ادب و هنر بود و در طول 25 سال پیکار با دشمنان هرگز شکست نخورد .

اماقلی خان در شیراز مدرسه و مکان های زیادی ساخت و همچنین پل خان در مرودشت هم به دستور او ساخته شد.

 3.امین السلطان آقا محمد ابراهیم ارباب

امین السلطان آقا محمد ابراهیم ارباب نوه ی زال بیک گرجی است وی ابتدا آبدارچی و بعد سقاباشی فتحعلی شاه بوده و عقل و فصاحت شخصی او را به مقام امین السلطانی رسانیده است.

امین السلطان وزارت دربار-گمرک-خزانه-ریاست در اندرونی همایونی-ریاست دواب دولتی ضرابخانه-قراولان مخصوص وزارت ابنیه-ریاست صندوق مبارکه و بیست شغل دیگر را تدریجا و به استحقاق ضبط کرد.

بعد از مرگش ظل السلطان گفته است که او بمرد و کارها رو به خرابی گذاشت و در حقیقت سلطنت بمرد.

4.بیژن خان گرجی

بیژن خان از رجال درباری فتحعلی شاه-محمد شاه وناصرالدین شاه قاجار بوده است .

او در ابتدا در دستگاه عباس میرزا در آذربایجان به خدمت مشغول بوده و در سال 1268 ق ناصرالدین شاه قاجار او را به سمت ریش سفید یعمله خلوت و منصب تفنگدار باشی خود منصوب کرده است.

5.خازن الدوله

گلبدن خانم معروف به خازن الدوله زن گرجی فتحعلیشاه قاجار است.وی چون در زمان شاه اداره خزانه شاه را بر عهده داشت هنگامی که به ازدواج شاه درامد لقب خازن الدوله گرفت.

خازن الدوله از شاه صاحب دو پسر شد به نامهای بهمن میرزا بها الدوله و سیف الله میرزا شد.

وی پس از مرگ فتحعلی شاه به زیارت خانه خدا رفت و پس از بازگشت در گذشت.

6.خسرو خان گرجی

خسرو خان گرجی یک خواجه با نفوذ در دوره قاجار از زمان فتحعلی شاه تا ناصرالدین شاه بود.او در تفلیس به دنیا امده و در جوانی ربوده و به ایران اورده شد.او تا سن 16 سالگی مسیحی بود و پس از آن مسلمان شد.

در ربیع الاول 1230 وی به عنوان حکمران به ایالت گیلان فرستاده شد. او در آنجا ساختمان های بسیار خوبی ساخت از جمله پارک و کاخ توپخانه و فانوس دریایی بندر انزلی و پل های چماسرا و سلیمان داراب

او نسبت به طبقات پایین جامعه بخشنده بود اما نسبت به حاکمان محلی مقابله میکرد.وی پس از شورشی در منطقه از سمتش برکنار گردید. وی بعدها حاکم شهر های اصفهان و بعدها کردستان یزد و قزوین را عهده دار بود.

7.داوود خان گرجی

داوود خان گرجی از فرماندهان و حاکمان همعصر شاه عباس یکم و شاه صفی است.

وی پسر الله وردی خان و برادر کوچک امامقلی خان است.او حاکم قره باغ بود.

پس از مرگ شاه عباس شاه صفی که پادشاهی نالایق و مضنون به همه بود امامقلی خان و فرزندانش را به قتل رساند و از داوود خان دعوت به حضور به اصفهان کرد که داوود خان از آن سر باز زد.گفته میشود داوود خان با تهمورث خان گرجی قصد بر اندازی حکومت شاه صفی را دشتند که البته توسط شاه صفی سرکوب شد.